maandag 27 oktober 2014

De witte motor

Op  mijn to-do-lijstjes zet ik steevast iets dat ik al geregeld heb: het motiveert zo lekker, als je meteen iets kunt afstrepen.

Mijn lijstje met klimaatbeloftes vormt geen uitzondering. 'Sojamelk gebruiken in plaats van gewone melk', dat doe ik al een tijdje. Maar ik heb me er nooit in verdiept welk milieu-effect dat precies heeft. Overstappen leek me hoe dan ook een goede zaak. De analogie van melk als 'de witte motor' gaat immers op meer dan één manier op; koemelk zorgt voor een forse uitstoot van broeikasgassen.

Nu ik me wél heb verdiept in de effecten, blijkt het toch iets ingewikkelder te liggen. Inderdaad: voor de productie van een liter sojamelk is minder land en water nodig dan voor de productie van een liter gewone melk. (Kijk ook eens hier, in de hoofdstukken over melk en sojadranken, voor uitvoeriger informatie). En de uitstoot van broeikasgassen ligt ook fors lager. Geen wonder: ons melkvee zorgt immers voor ruim de helft van de Nederlandse uitstoot van methaan, dat als broeikasgas vele malen sterker is dan CO2.

Maar aan soja kleven ook nadelen. Kijk voor een vrij alarmerend inkijkje in de neveneffecten van de sojaproductie eens op de website van de Nederlandse Sojacoalitie, die zich inzet voor een duurzamere sojahandel. Om aan de enorme vraag naar soja te voldoen wordt jaarlijks ruim anderhalf miljoen hectare regenwoud gekapt, zodat er sojaplantages bij kunnen komen. Die gronden worden bovendien regelmatig met geweld onteigend, en op de sojaplantages die er vervolgens komen is soms sprake van slavernij.

Da's even slikken. Deugt die sojamelk die ik 's ochtends over de havermout giet wel? Of werk ik nu ineens ongewild mee aan ontbossing en slavernij?

De milieubelasting van het merk dat ik koop - Alpro Soya - valt mee, volgens de app Questionmark (die je gratis kunt downloaden en ook online kunt raadplegen). Die app geeft inzicht in onder andere de milieubelasting en diervriendelijkheid van ruim 26.000 producten die je in Nederland kunt kopen; je kunt zelf aangeven welke zaken je het belangrijkst vindt.
 Alpro Soya scoort met een 9,7 beduidend hoger dan de halfvolle melk van Melkunie (7,7) die ik eerder kocht. Questionmark, dat overigens een zeer uitgebreide uitleg van zijn rekenmethodes op de site heeft staan, houdt daarbij rekening met het verbruik van grondstoffen en energie bij productie, bewerking en transport.

Toch wilde ik graag weten waar die soja van Alpro dan precies vandaan komt, en of die nu een bijdrage levert aan ontbossing en mensenrechtenschendingen of niet. In het Duurzaamheidsverslag dat Alpro vorig jaar publiceerde vond ik helaas niets over de herkomst van de soja. Maar ergens op de 'promogedeeltes' van de website is, met een beetje zoeken, wel wat informatie te vinden. Alpro werkt alleen met sojaboeren in Europa, Canada en China, staat daar, 'zodat we weten waar onze bonen vandaan komen; en dat is nooit uit gebieden waar ontbossing heeft plaatsgevonden'.

Zet dat volgende keer ook even in je Duurzaamheidsverslag, Alpro, dan komt zo'n statement net wat steviger over.

Voorlopig blijft de sojamelk.

En: de zoektocht naar meer informatie over de milieubelasting van verschillende soorten zuivel heeft een nieuwe klimaatbelofte voor mijn lijstje opgeleverd. Het eten van kaas blijkt veel schadelijker voor het milieu dan ik dacht. Om 1 kilo kaas te maken heb je, afhankelijk van hoe oud de kaas is, 6 tot 10 liter melk nodig. Daarmee is de productie van kaas even schadelijk voor het milieu als de 'productie' van veel soorten vlees.

Die rijstwafels met kaas die ik 's ochtends steevast eet, gaan dus de deur uit. Tijd voor duurzamer beleg. 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten