Je zou in zo’n wisselvallige zomer bijna gaan denken dat het wel meevalt, met de klimaatverandering. De helft van deze vakantie leefden we in Brabant onder grauwe luchten, zonder al te hete dagen. En als het kwik dan even flink stijgt – zoals deze week – is het verleidelijk om te denken dat die hele opwarming ‘misschien best lekker’ is.
Dat is ie niet. Als we er niet in slagen de uitstoot van broeikasgassen in een razend tempo terug te dringen, stevent de mensheid af op een wereld die in het beste geval onaangenaam en in het slechtste geval onleefbaar is. Op basis van de huidige uitstoot kunnen we binnen een eeuw een verdere toename verwachten van verschijnselen als hittegolven, overstromingen en bosbranden. Een wereld waarin de voedsel- en watervoorziening stevig onder druk komen en dus conflicten ontstaan. En waarin we op lange termijn – dan gaat het over millennia – te maken krijgen met een zeespiegelstijging van tientallen (!) meters.
Dat niet elk seizoen in Nederland recordhitte brengt, betekent allerminst dat de opwarming van de aarde onzeker of ver weg is. Zoals komiek Stephen Colbert ooit op Twitter zette: De opwarming van de aarde is niet echt, want ik had het vandaag koud. Meer geweldig nieuws: het wereldvoedselprobleem is opgelost want ik heb net gegeten.
Signalen dat klimaatverandering in een alarmerende versnelling is beland, zijn overal zichtbaar. Juli bracht de hoogste gemiddelde wereldtemperatuur voor die maand sinds het begin van de metingen, een jaar of 135 geleden. Het was de vijftiende maand op rij die zo’n hitterecord vestigde. In Koeweit werd eind juli de hoogste temperatuur gemeten die ooit op het oostelijk halfrond is geregistreerd: 54 graden Celsius. In Siberië overleed een jongen aan miltvuur; het virus kwam vrij uit smeltende permafrost. De brandweer in Californië meldt dat ze nog nooit zulke agressieve bosbranden zag als nu.NASA stelt ondertussen dat de zee-ijsoppervlakte in de Arctische Oceaan opnieuw zorgwekkend klein is. Een onderzoeker: „Een decennium geleden zou de zee-ijsoppervlakte van dit jaar nog een nieuw laagterecord hebben gevestigd, met redelijk ruime marge. Nu zijn we gewend aan deze lage metingen; it’s the new normal.”
Maar we hoeven niet naar de Noordpool om te zien wat klimaatverandering nu al aanricht. Herinnert u zich het noodweer dat eind juni over Oost-Brabant en Limburg trok? Hagelstenen ter grootte van kindervuistjes? Achmea, dat 137 miljoen euro aan schade moest vergoeden – en aankondigde dat de premies door klimaatverandering zullen stijgen?
Meer dan 97 procent van alle klimaatwetenschappers is het eens: de temperatuur stijgt door een toename van broeikasgassen in de atmosfeer en mensen veroorzaken die toename. Tijdens de klimaattop in Parijs (december) spraken wereldleiders af dat ze zouden proberen de opwarming te beperken tot 1,5 graad boven het gemiddelde vóór de Industriële Revolutie. In 2016 zit de temperatuur daar tot nu toe zo’n 1,4 graden boven.
Ondertussen loopt de uitstoot nog steeds op; volslagen krankzinnig. We kunnen het niet verantwoorden tegenover volgende generaties als we op deze destructieve weg doorgaan. We moeten – op overheids- én individueel niveau – kijken naar de manier waarop we reizen, eten, kopen. Niet volgend jaar of in 2025. Nú.
De bekende klimaatactivist Bill McKibben stelde recent dat klimaatverandering de mensheid de oorlog heeft verklaard. Hij bedoelde het niet als metafoor: hij bedoelt letterlijk dat we ons moeten mobiliseren alsof de Derde Wereldoorlog begonnen is, om effectief de strijd aan te gaan met ontwikkelingen die het voortbestaan van de menselijke beschaving binnen enkele generaties bedreigen.
Het goede nieuws? Deze grote dreiging hebben we met ons eigen handelen veroorzaakt. En we bepalen dus ook zelf hoe erg we het nog verder uit de klauwen laten lopen. Als we nu, massaal en snel, eindelijk echt in actie komen, kunnen we de allernaarste effecten van opwarming wellicht nog afwenden.
Doet u mee?
