Ik hoopte zó dat ik, na een lange maar productieve zoektocht, zou ontdekken dat de vaatwasser milieuvriendelijker is dan afwassen met de hand.
Helaas. In de vaatwasser schuilt een echte energieslurper. De machine is goed voor 4 procent van het elektriciteitsverbruik in het gemiddelde Nederlandse huishouden. En dat cijfer blijkt nogal geflatteerd, omdat zo'n veertig procent van de gezinnen geen vaatwasser heeft (zie p. 49 e.v.). Kijk je alleen naar de huizen waar daadwerkelijk zo'n ding stáát, dan blijkt ie ineens goed voor liefst 7 procent van het gemiddelde elektriciteitsverbruik.
Niet fijn voor je energierekening, ook niet voor het milieu. Een uurtje vaatwasser kost je zo 25 eurocent en levert bovendien een fikse CO2-uitstoot op.
Wie met de hand afwast, gebruikt daarvoor veel minder energie. Hoeveel het precies scheelt kon ik niet achterhalen, wel dat het verschil groot lijkt. Zo heeft Milieu Centraal het over een factor vier.
Dat het verschil nergens tot in de puntjes is uitgewerkt is logisch; zowel het verbruik van vaatwassers als het gedrag van menselijke afwassers verschilt enorm per geval. Toch blijft de conclusie dat je met een handafwas vanuit milieu-oogpunt altijd beter af bent, tenzij je water verwarmt met een elektrische boiler.
Dat heeft vooral te maken met de manier waarop water voor de afwas wordt verwarmd. Water opwarmen met aardgas is milieuvriendelijker dan met elektriciteit, die in Nederland nog bijna standaard uit sterk vervuilende kolencentrales komt (ook wel bekend als 'CO2-fabrieken'). Al zit je natuurlijk nog beter met zonneboilers.
Hoe dan ook: ik zet me in het vervolg vaker aan een handafwas. Bovendien loont het vanuit het oogpunt van afvalreductie ook om eens te kijken naar materialen. Zelf experimenteerde ik recent met zelfgemaakt afwasmiddel in een poging de berg verpakkingen verder te verkleinen. Geen succes; ik eindigde met een klonterig goedje dat vet niet verwijderde, maar uitsmeerde.
Anderen schijnen echter wel effectieve recepten te hebben gevonden, dus binnenkort volgt een tweede poging.
Ook op de markt, trouwens: milieuvriendelijke sponsjes en composteerbare vaatdoekjes.